Dag 80: Een warm welkom
Dinsdag 29 mei 2012

Het was gisteravond een lange tijd wachten; eerst al in het hostel, vervolgens in de trein naar het vliegveld, de incheckbalie en bij de gate. Het vliegtuig vertrok mooi op tijd en ik probeerde tijdens de zes uur durende vlucht te slapen, wat slechts sporadisch lukte. Om 5.30 uur (met een tijdsverschil van -1 uur) landden we op Kuala Lumpur International Airport, waar de transfer redelijk vlot verliep en ik daardoor drie saaie uren had door te brengen op deze kleine terminal van de luchthaven. Aangezien ik met AirAsia reisde, een (zeer goedkope) budgetmaatschappij, werd je in het vliegtuig niet voorzien van eten en drinken. Ik lustte daarom wel wat, maar had geen Maleisisch geld. Gelukkig was er een geldautomaat waar ik Maleisische ringgit kon pinnen; het resterende bedrag na het kopen van een broodje zal ik later deze reis nog wel hard nodig gaan hebben! Na een lange zit vertrok het volgende vliegtuig tegen tienen, om twee uur later rond 11 uur (opnieuw een tijdsverschil met -1, wat het verschil met Nederland +5 maakt) te landen op Soekarno Hatta International Airport in Jakarta, de hoofdstad van Indonesië. Deze archipel bestaat uit een hele hoop eilanden, waarvan Sumatra, Java en Bali de bekendste zijn. Het voornamelijk uit jungle bestaande Sumatra sla ik over deze reis en Bali zal ik samen met Lombok in augustus gaan bezoeken. De komende drie weken zal ik echter verblijven op Java, waarbij ik begin in het westen en over land naar Surabaya in het oosten zal reizen, waar ik weer op het vliegtuig naar Kuala Lumpur zal stappen. Het hele land in één keer doen gaat niet lukken, omdat het visa on arrival dat ik op het vliegveld voor $25 moest kopen slechts 30 dagen geldig is. Het eerste dat me in het vliegtuig en op het vliegveld opviel was het verschil in de mensen. Alhoewel Japanners op Koreanen lijken en Maleisiërs op Indo's, zijn beide groepen wel heel verschillend van elkaar. Mannen zal je hier eerder een snor of baard zien dragen, terwijl bij de meeste vrouwen de extreem korte broekjes zijn verruild voor een hoofddoek; Indonesië is namelijk het grootste moslimland ter wereld.

Misschien toch wel de meest bijzondere ervaring die ik tijdens deze reis heb meegemaakt, was het verblijf bij de familie van Cherry in de Filippijnen. Met een soortgelijke ervaring begon vandaag mijn reis door Indonesië, met het grote verschil dat het ditmaal mijn eigen familie betrof! Voordat ik op reis ging, vertelde ik één van mijn tantes (van mijn vaders kant) dat ik ook naar Indonesië zou gaan, het land van herkomst van mijn vader en zijn broers, zussen en ouders. Alhoewel bijna de hele familie in Nederland woont, is de broer van mijn oma, oom Jan/Janto, altijd in Indonesië blijven wonen. Mijn tante was al vaker bij hem op bezoek geweest en raadde mij aan contact met hem op te nemen. Ondanks dat we elkaar nooit eerder hadden ontmoet, reageerde hij enthousiast toen ik hem in februari een mail had gestuurd. Technisch gezien hebben we elkaar weleens gezien, aangezien de man 25 jaar geleden voor het laatst in Nederland was en ik een foto bij me had van toen met hem, m'n oma en mij, als baby'tje van slechts een paar maanden. Maar beiden konden we dit moment niet meer herinneren. De beste man nodigde me via de mail uit om me in zijn huis te ontvangen en me te komen ophalen op het vliegveld. In de aankomsthal keek ik enige tijd rond, aangezien ik niet wist hoe de man er nu uit zou zien. Niet veel later kwam er een oudere man naar me toe lopen; hij had mij wel herkend van een nieuwe foto die ik hem vorige week nog had opgestuurd. De man was erg vriendelijk en oogde ondanks zijn hoge leeftijd nog erg kwiek en opgewekt. Hij was blij me te zien.

We liepen naar buiten, waar ik na de erg koude vliegtuighallen, weer behoorlijk werd verrast door de zeer hoge temperatuur (zo'n 32 graden) en de enorme luchtvochtigheid. Ik voelde me meteen vies, alhoewel ik dat misschien ook wel enigszins was na zo'n lange nacht. We gingen op zoek naar de bus die via de diverse terminals naar de stad zou rijden. Tijdens de rit vertelde ik het een en ander over mezelf en vertelde Janto meer over het leven hier. Onderweg wees hij ook het een en ander aan en vertelde erover; een voorbeeld was de laaggelegen weg, welke in het regenseizoen volledig onder water staat, vandaar dat er ook een hoger gelegen weg was. Het was druk op de weg en in de stad was het ook ontzettend rommelig. Vele auto's reden door elkaar heen en motors schoten tussen de auto's door. Getoeter was verrassend genoeg afwezig. De huizen waarlangs we reden varieerden ontzettend. Aan de ene kant had je een paar mooiere en moderne gebouwen, maar veel vaker waren er lelijke en armoedige gebouwen. Hier en daar had je langs de vieze kanalen, vroeger de trots van de Verenigde Oost-Indische Compagnie, krottenwijken met hele eenvoudige huisjes. Het had allemaal wat weg van Manilla, maar hier en daar misschien nog wel een stukje extremer. Aangekomen bij de bushalte hadden we meerdere opties om bij het huis te komen. Metro's en trams heb je hier niet, maar wel diverse buslijnen. Daarnaast kon je achterop een motor springen, of achterin een bajaj, de Indonesische tuk-tuk, stappen. Wij kozen echter voor een taxi, waar je ook maar zeer weinig voor betaalt. Voor een euro kan je al een aardig ritje door de stad maken!

In een straat met diverse kraampjes langs de weg stopten we bij een rijtjeshuis. Janto opende het grote hek voor de deur, dat goed op slot was gezet. We liepen naar binnen, door de garage met een jeep en liepen naar boven. Het hele gebouw bestond uit maar liefst vier verdiepingen. Binnen maakte ik kennis met de familie: Janto's vrouw Diana, twee dochters Susan en Mimi en de kleinkinderen Mikael en Michelle-niet ouder dan 10-. Met z'n zessen wonen ze in dit huis. Een andere zoon woont in de stad Bandung. Ik werd door de familie warm ontvangen en er werd me verteld dat ik me thuis kon voelen en doen en laten waar ik zelf zin in had. Ik kreeg een mooie kamer aangewezen met een goed bed en een prima badkamer. De airco werd voor me aangezet aangezien het ontzettend warm was. Er was een lunch klaargemaakt en even later zat ik met Janto aan de tafel in de keuken te genieten van rijst, varkensvlees (babi) in ketjapsaus, kip (ajam) en groente. De Indonesische keuken, waar ik echter al enigszins mee bekend ben, beviel me meteen! De rest van de middag hebben we voornamelijk met z'n allen in de woonkamer gezet, met matrassen op de vloer, twee stoelen aan de zijkant, een grote tv, een tafel met een laptop, maar ook meer luxe zoals een dvd-speler met vele -illegale- dvd's, een Wii en een tabletcomputer. Dat men het hier goed had, was ook duidelijk aan de Blackberries waar ze mee rondliepen. Een tijdlang hebben we zitten kletsen over de familie en het leven in Nederland en het leven hier. Janto sprak perfect Engels, één van zijn dochters ook, net als de kleinkinderen, die ondanks hun jonge leeftijd alles begrepen en ook vloeiend wisten te antwoorden. Dit hadden ze niet alleen op school geleerd, maar ook vanwege de vele Engelstalige films en tv-series die ze op tv keken, met naast de oninteressante Indonesische kanalen ook Amerikaanse kanalen zoals National Geographic en HBO. De familie was erg bekend met Amerikaanse series en de kinderen vonden het geweldig om spelletjes te spelen. Met z'n drieën hingen we daarom even later om de netbook om Angry Birds Space te spelen, wat ze kenden van hun tablet! Giechelend en lachend probeerden ze goede scores te halen. Alhoewel de kleindochter bij binnenkomst nogal verlegen was, veranderde dat hier meteen. En meteen was ik al opgenomen in de familie alsof ik hen al jaren kende.

De avondmaaltijd werd niet met z'n allen tegelijkertijd gegeten omdat de keukentafel te klein was. Maar het eten was wel erg lekker, met min of meer hetzelfde als tijdens de middag, aangezien er nog over was. Om 19 uur schrokken we op van een enorm lawaai. Vlak naar het huis bevindt zich een moskee en een paar keer per dag klinken hier luide gebeden door de speakers, waarvan er één uitgerekend op dit huis gericht staat. Voor enkele minuten konden we dus meegenieten van dit geschreeuw. In de avond heb ik met Janto een stukje door de straten gelopen, waar nog genoeg volk op de been was. Bij een 7-Eleven -ook hier hebben ze deze geweldige supermarkt- namen we iets te drinken en kletsten we nog wat verder. Vanuit het raam zagen we vele auto's op de weg voorbij rijden en even later ook een hele stoet van brandweerwagens met schreeuwende sirenes. Met veel moeite wisten ze zich door de drukte te banen. Terug in het huis kon ik gebruik maken van het draadloze internet, welke halverwege de avond helaas uitviel. Omdat iedereen hier op zich redelijk vroeg naar bed gaat (en ook weer vroeg opstaat), ging ik ook niet al te laat naar bed. Maar ook omdat ik erg moe was en wel wat slaap nodig had!

Tip van de dag: als je mensen in het buitenland kent, loont het de moeite om ze op te zoeken!

Opvallend feitje: tijdens m'n eerste vlucht zat ik op stoel 50K (aan het raam), terwijl één rij slechts zeven stoelen bevatte.

Dag 81: De grote doerian
Woensdag 30 mei 2012

Midden in de nacht werd ik helaas wakker van het geluid van de moskee, maar gelukkig duurde het niet heel lang, waardoor ik daarna heerlijk verder kon slapen. De familie vond het niet erg als ik vandaag iets langer op bed zou blijven liggen, want ze konden het goed begrijpen dat ik moe was. Na een verfrissende douche stond beneden het ontbijt al voor me klaar, waarbij ik kon kiezen uit brood, Amerikaanse muffins en rijst en ik daarnaast een kop Nescafé-koffie kreeg.

Janto en Mimi hadden een heel dagprogramma in elkaar gedraaid en met z'n drieën zijn we daarom een groot deel van de middag op stap geweest. Buiten wilde ik eerst even geld pinnen, waarbij ik moest wennen aan de extreem hoge bedragen hier. Pakweg 11.000 roepia is 1 euro, wat betekent dat je met meer dan een miljoen op straat loopt als je 100 euro pint, overigens een behoorlijk groot bedrag als je naar de prijzen kijkt. Mimi had de hulp van de buurman ingeschakeld om ons vandaag rond te rijden in de jeep van Janto. Met de airconditioning op de hoogste stand reden we even later door de enorme drukte van Jakarta, waarbij er soms personen op de weg stonden die het verkeer in goede orde probeerde te leiden, of auto's de gelegenheid gaven om te keren door andere auto's tegen te houden; achteraf hoopten ze uiteraard om een kleine fooi. Onze eerste bestemming vandaag was Chinatown, waar we op een kleine en ontzettend drukke parkeerplaats de jeep neerzetten. De chauffeur bleef achter en wij liepen door de smalle straatjes van deze wijk. Aan weerszijden stonden vele kraampjes die groente en fruit verkochten, maar ook sieraden. Er werden zelfs levende kikkers verkocht, die uitkeken op een bak met lotgenoten met iets minder lichaamsdelen. Elders waren heel veel kleine vogeltjes opgesloten in een kooi, welke je kon kopen om vrij te laten, wat een goed effect op je leven zou hebben. Er stond hier ook een Chinese tempel, die heel rood van kleur was en binnenin veel brandende kaarsen bevatte. Net zoals in China hingen hier ook grote spiraalvormige wierook aan het plafond. Janto was hier ook nog nooit geweest en beiden hingen we met onze fototoestellen de toerist uit. Bij een winkeltje met allerlei noten en zaden kochten we pistachenootjes en kwatji, vergelijkbaar met zonnebloempitten, maar dan van een pompoen of meloen.

We zochten onze weg terug naar de jeep waar de chauffeur netjes op ons had staan wachten. Het was vervolgens even manoeuvreren om het parkeerterrein te verlaten, maar iets later reden we opnieuw door het hectische verkeer, op weg naar het oude centrum van Batavia. Voordat Jakarta zijn huidige naam kreeg, heette de stad Batavia, en werd het zo'n drie eeuwen beheerst door de Nederlanders, die hier met de Verenigde Oost-Indische Compagnie een grote handelspost opzetten. Het is overigens niet alleen Jakarta waar de Nederlanders overheersten. Tussen de vieze Indonesische gebouwen en krottenwijken en de sporadisch aanwezige grote moderne zakengebouwen, bevinden zich daarom dan nog prachtige klassieke Hollandse koloniale bouwwerken. Rond een plein in het centrum van de stad waren er nog enkele zichtbaar. Nadat we de jeep hadden geparkeerd, liepen we langs enkele toeristenwinkeltjes en grote stenen ballen naar het plein, waar zich een groot wit gebouw bevond. Dit was het voormalige gouverneurskantoor, wat duidelijk werd aangegeven door de Nederlandse tekst boven de ingang. Het was nu omgetoverd tot een museum met een lugubere kerker. Op het plein was het mogelijk om een fiets te huren, maar het handjevol toeristen dat hier rondliep leek hier weinig interesse voor te hebben, ondanks dat je er een zonnehoedje bij kreeg. Ook waren er enkele eenvoudige eetkraampjes waar Indonesische snacks, mie en soto (soep) werden verkocht. Naast het gouverneurskantoor was er nog een ander klassiek gebouw, dat nu Museum Wayang was. We gingen naar binnen en bewonderden de vele wayang-poppen, typische Indonesische poppen die gebruikt worden voor voorstellingen (satire, geschiedenis, voor kinderen, etc.). De poppen waren er in diverse soorten en maten, en sommigen waren plat, terwijl anderen bol waren. Allemaal hadden ze echter stokjes aan de armen, zodat deze door poppenspelers bewogen konden worden. Daarnaast beschikte het museum over enkele graven, met plakkaten waarop in het oudhollands stond gegraveerd dat er hier belangrijke Nederlandse personen omtrent de VOC lagen begraven, waaronder Jan Pieterszoon Coen, de stichter van Batavia.

Door de volle zon liepen we terug naar de jeep en reden we naar de oude handelspost van de VOC, wat nu een maritiem museum was. We beklommen de uitkijkpost met zijn oude houten trappen en hadden vanaf de bovenste verdieping een aardig uitzicht over de omgeving. Zo keken we uit over de handelsgebouwen en een breed kanaal (met een sluis) dat door de Hollanders was gegraven. Na het vertrek van de VOC werd het kanaal echter verwaarloosd en doet het nu meer dienst als vuilnisbelt dan als aanvoerweg. Terug beneden betraden we de witte handelsgebouwen met grote houten balken als funderingen van het dak. Binnenin werd op borden de geschiedenis van Batavia en de VOC uitgelegd en enkele afbeeldingen en objecten, zoals een stuurwiel en een modelschip, ondersteunden dit. Verder waren er nog enkele bootjes te zien, kanonnen en schilderijen met Hollandse schepen. Onze volgende stop van de dag was Mangga Dua, een groot winkelcentrum dat verrassend genoeg niet uit twee (dua), maar uit drie gebouwen bestaat. Alle gebouwen hadden vele verdiepingen met winkels aan alle kanten en waren met elkaar verbonden met gangen met nog meer winkels. Het winkelcentrum was zeker niet modern, aangezien de winkeltjes er relatief eenvoudig uitzagen, de gangen smal waren en alles enigszins rommelig oogde. Aan de andere kant waren de producten wel modern, aangezien er veel elektronica te koop was, waaronder het nieuwste van het nieuwste. De Indo's moesten echter wel flink in de buidel tasten om hier iets vandaan te halen. Daarnaast waren er enorm veel cd's, dvd's, games en softwarepakketten te koop, maar deze waren allemaal illegaal gekopieerd en lagen hier voor een fractie van het oorspronkelijke bedrag in gekopieerde hoesjes in de schappen te pronken. In de gangen bevonden zich dan weer winkeltjes met allemaal nagemaakte kleding uit China en had je zaakjes waar hoofddoekjes verkocht werden. Bij een eenvoudig zaakje genoten we van een redelijk late lunch met een typisch Indonesisch gerecht: soto ajam. Dit is een soep met stukjes kip (ajam), rijst, uitjes, gekookt ei, taugé en nog een paar ingrediënten. Saté ajam complementeerde onze soto. Op de terugweg kochten we bij een kraampje nog een bekertje cendol, een wit drankje met zachte groene sliertjes dat er op het eerste gezicht nogal vreemd uitziet, maar toch lekker en verfrissend is.

De dag zat erop en we reden terug naar huis. Hier rustten we heerlijk uit van deze lange dag en knabbelde ik met de kinderen mee aan de gekochte kwatji. In de woonkamer/slaapkamer liet ik op mijn netbook de gemaakte foto's zien, die iedereen erg interessant leek te vinden. Ik keek toe hoe Michelle zonder enige problemen een puzzel in elkaar wist te zetten en keek met de anderen mee naar Engelstalige programma's op televisie. Opnieuw had Diana heerlijk gekookt, zodat de rijst met de smaak van kip en de kippensoep goed smaakten. In de avond kwam er een leraar op bezoek die de kinderen hielp met hun leerwerk. Het einde van het schoolseizoen was namelijk nabij en deze week moesten er enkele pittige proefwerken gemaakt worden. En extra begeleiding kon daarom geen kwaad. Ondertussen begon ik met het maken van een simpel computerspelletje op m'n netbook, dat ik na het huiswerk van de kinderen met hen enigszins heb uitgebreid. Ze vonden het prachtig om nieuwe elementen voor het spelletje te verzinnen, alhoewel het nooit echt heel complex is geworden. Nadat de kinderen naar bed waren gegaan, heb ik met Janto via Skype nog even contact gehad met het thuisfront, aangezien hij erg benieuwd was naar m'n ouders. Aan beide kanten was men blij elkaar te zien, waarna we vredig konden gaan slapen.

Tip van de dag: koop geen illegale producten, aangezien de kans groot is dat dit bij de douane in beslag wordt genomen en je vervolgens beboet wordt.

Opvallend feitje: de Rabobank heeft ook vestigingen in Jakarta.

Dag 82: Nog een rondleiding door Jakarta
Donderdag 31 mei 2012

Op deze laatste dag van de maand stond ik eerder op dan gisteren, maar het bleek dat dit niet zozeer nodig was, aangezien er niemand thuis was toen ik in de keuken kwam. Ik nam een ontbijt met redelijk stevig brood en verwelkomde Diana toen ze thuiskwam na een bezoek aan de markt. Ze had ingrediënten gekocht voor de lunch en avondmaaltijd van vandaag en begon deze na binnenkomst vrijwel direct te bereiden. Tegen het middaguur kwamen de andere familieleden ook weer thuis van school en/of werk, waarna we konden genieten van heerlijke zelfgemaakte soto met rijst, taugé, uitjes, ei, paprika en nog enkele ingrediënten. Vandaag was het bewolkt en in de minuten voor en tijdens de lunch regende het behoorlijk. Voordat we in de middag weggingen, vroeg Janto me daarom dan ook eerst om naar z'n laptop te kijken, welke hij nogal traag vond lopen. Terwijl het buiten langzaamaan droger begon te worden, wist ik binnen het een en ander te versnellen.

Toen het droog was, kreeg ik van Janto en Mimi opnieuw een rondleiding door de stad, alhoewel het ditmaal ietsje korter was dan gisteren. Met de buurman en de jeep reden we naar een grote kathedraal in de buurt. Wat opviel was dat het hele bouwwerk gemaakt was van stenen blokken, behalve de twee puntige torens aan de voorzijde. Deze bestonden slechts uit een wit ijzeren geraamte; een bijzondere stijlkeuze en geen renovatiewerkzaamheden. Tegenover de kathedraal stond opvallend genoeg de grootste moskee van de stad en Janto vond het een wonder dat de twee in vredige harmonie konden blijven opereren, terwijl er elders vaker conflicten plaatsvinden tussen christenen en moslims. We namen een kijkje in de kathedraal, waar kaarsjes de omgeving verlichtten en we schilderingen aan de wanden zagen. Een man die Janto op zijn vader vond lijken, was druk bezig met het repareren van de bamboe zitgedeeltes van enkele kerkbanken. Met de jeep reden we naar het belangrijkste monument van de stad, welke zich ietsje verderop bevond. Ondanks dat we tweemaal rond het enorm grote terrein zijn gereden omdat de buurman de onduidelijke afslag naar het parkeerterrein had gemist, kwamen we hier na een tijdje toch eindelijk aan. Het monument werd simpelweg Monas genoemd, wat een afkorting is van Monument Nasional. Over een redelijk brede weg met veel meer souvenirkraampjes en verkopers dan toeristen, liepen we richting de pakweg 150 meter hoge toren, een pilaar met daarbovenop een met bladgoud versierde vlam. De voet van het monument was een stuk groter, aangezien zich daarin een klein museumpje bevond. Rond het monument was een tuin aangelegd met perkjes, struikjes en een paar enorme vleesetende planten die nep bleken te zijn. Het was mogelijk om naar het observatorium bovenin het monument te gaan, maar hier zagen we vanaf omdat de ingang zich helemaal aan de andere kant van het monument bevond en Janto niet heel veel meer wilde lopen, en omdat er maar één kleine en trage lift was die nog wel even bezig zou zijn om de vele mensen in de rij naar boven te brengen. Wat vandaag in ieder geval fijn was, was dat dat de zon behoorlijk verstopt bleef achter de wolken en het daarom niet zo ontzettend warm was, waardoor we hier prima over het open terrein konden lopen, met uitzondering van enkele plassen water dan.

Terwijl we in de jeep knaagden aan onze kwatji van gisteren, gingen we verder naar de laatste stop van de dag: het nationale museum. In een mooi klassiek gebouw werd in verschillende zalen de geschiedenis van het land laten zien door middel van artefacten en informatieborden. Het hele museum zag er weliswaar niet zo gelikt uit als de musea in Japan in Korea (maar was vergelijkbaar met die in Thailand en Cambodja), maar was toch de moeite waard. Op de binnenplaats stonden veel Hindoebeelden opgesteld, terwijl de zalen gefocust waren op meubilair, Chinese keramiek, textiel, stenen en schaalmodellen van houten huisjes vanuit het hele land. In een andere grote zaal kwam de cultuur van diverse eilanden aan bod, zoals Papua en Timor, met bijbehorende maskers, sieraden, kledingstukken (alhoewel dit er meestal niet veel waren), wapens, muziekinstrumenten, rituele beeldjes en, jawel, peniskokers. Ook zagen we nog een kano, een luxe bed en een leeuwenkostuum, maar werd het licht in de zaal uitgedaan toen we het laatste gedeelte wilden bekijken, aangezien het 16 uur was en het museum zou sluiten. We verlieten het museum en reden terug richting het huis, maar onderweg maakten we nog wel een stop bij een restaurantje. Janto had namelijk zin in koffie, wat uitmondde in een lekker drankje voor ieder voor ons en enkele hapjes in de vorm van gefrituurde tofu, banaan (pisang) met chocola, een Chinese zwartkleurige ‘herbal jelly' en nog iets gefrituurd.

Terug in huis rustten we heerlijk uit en keek ik hoe de 10-jarige Mikael op een tablet naar YouTube-filmpjes zat te kijken en de 6-jarige Michelle zonder enkele problemen een update uitvoerde op het spelletje Cut the Rope en vervolgens het spel begon te spelen. En dat terwijl grootmoeder behoorlijk verslaafd haar Ice Age-managementspelletje bleef onderhouden. Bij het diner aten we de overgebleven soto van tussen de middag op, maar als extraatje was er nu ook lekkere bami goreng (gebakken mie) bij een kraampje gehaald. In de avond hing de hele familie in de woonkamer rond en speelde ik spelletjes met de kinderen, die daar ontzettend veel lol in leken te hebben. Omdat we morgen allemaal vroeg op willen staan, verliet ik niet heel erg laat de woonkamer, zodat de kinderen in de daar geplaatste bedden konden gaan slapen.

Tip van de dag: koop je Rolex niet in Indonesië, want dan krijg je ongetwijfeld een namaak-Rolex in huis waarbij het logo er half af ligt. Maar Indonesische leraressen zullen er, als cadeau als dank van het slagen van een leerling, vast en zeker blij mee zijn.

Opvallend feitje: de huishoudster van de familie stoft alles in het huis zeer nauwkeurig af.

Dag 83: Een gezinsuitje
Vrijdag 1 juni 2012

Ik heb respect voor moslims; ook heb ik respect voor moskeeën. Maar ik snap niet waarom ze elke nacht de hele buurt wakker maken met hun ontzettend luide gebeden door de talloze speakers buiten de moskee. Als ze willen bidden, prima, maar doe dat dan binnen zonder andermans nachtrust te verstoren! Vanochtend werd ik om 7 uur voor de tweede maal wakker, maar dan vanwege m'n wekker. Janto wilde een uur later namelijk met me de deur uit. Ondanks de leeftijd van 73 had de man geen enkele moeite om een kilometer of twee door de altijd drukke straten van Jakarta te rijden: brede straten met vele auto's waar als je bij een kruispunt aankomt gewoon door moet rijden en hopen dat het verkeer van links en rechts voor je stopt, en zeer smalle straatjes waar je in een slalom rond de op willekeurige plekken geparkeerde auto's, motors en rondlopende voetgangers moet manoeuvreren. Janto is christelijk en leidt in de week diverse religieuze activiteiten, maar ook is hij elke werkdag als leidinggevende aanwezig bij bouwprojecten. Sinds kort beschikt hij over een stuk land waar hij samen met architecten het ontwerp van een grote moderne kerk heeft gemaakt. Op een rommelig bouwterrein liet Janto me zien hoe enkele onervaren personen op amateuristische wijze bezig waren met het afgraven van de bodem om daar een fundering aan te leggen voor een grote kerk met een dubbele ondergrondse parkeergarage, enkele verdiepingen voor een zondagsschool en een groot atrium op de bovenste verdieping. In zijn kantoortje liet hij me met trots alle bouwtekeningen zien, met bovenaanzichten van elke verdieping. De ontwerpen zagen er goed uit en ik was benieuwd hoe het eindresultaat eruit zou zie; Janto zal me zo nu en dan een foto opsturen. Nog twee andere personen werkten hier op kantoor, maar Janto hoefde vandaag slechts eventjes te blijven voor een gesprekje met z'n collega. Hij vroeg me of ik in de tussentijd iets aan de privacy op de werkcomputer kon doen.

Terug bij het huis parkeerden we de auto en liepen we naar de Passer Baroe, een bekend winkelgebied hier in de buurt. Via een overdekt winkelcentrum met diverse kleine winkeltjes (waarvan de meeste hun rolgordijn hadden gesloten omdat het tijd was om naar de moskee te gaan) kwamen we uit in de belangrijkste winkelstraat buiten, aan beide uiteinden voorzien van een poort. De hele straat was gevuld met winkeltjes en kleine stalletjes, met onder andere een opvallende hoeveelheid winkeltjes met Indiase jurken. Nadat Janto me had gewaarschuwd voor de vieze geur in het ondergrondse gedeelte, hebben we toch een kijkje genomen. We kwamen uit in een vies, redelijk donker en stinkend gangenstelsel met veel kraampjes, waarvan de meeste textiel verkochten of vrouwtjes met naaimachines hadden om kleding te maken en/of te repareren. Terug in de buitenlucht kochten we tempé goreng (gefrituurde tempé, gemaakt van sojabonen) en liepen we terug richting huis, waarbij we onderweg een stop maakten bij het (in een woonhuis gesitueerde) kantoortje van Mimi, die daar als accountant bezig was met de boekhouding. Niet veel later kwam ook Mikael binnen, verstopt onder een motorhelm. Zijn moeder, Susan, had hem opgehaald van school en hij wilde liever met ons mee teruglopen naar huis in plaats van achterop de motor. Eenmaal thuis troffen we Diana en Michelle aan, die beiden druk bezig waren met resp. een Ice Age-spelletje op de Galaxy Tab en Mario Party 9 op de Wii. De hele verzameling Wii-games die ik te zien kreeg, was overigens behoorlijk uitgebreid, maar dat verbaasde me niets als je ziet hoe goedkoop al deze illegale spellen in de lokale winkelcentra worden aangeboden.

Na een heerlijke huisgemaakte lunch van bami en tahoe was het tijd voor een gezinsuitje. De kinderen hadden vanochtend de laatste proefwerken gemaakt, waardoor een leuke middag met het hele gezin best op z'n plaats was. Met z'n zevenen stapten we de jeep in, waarna ook Susan bewees prima te kunnen rijden in het hectische verkeer. Met een ijsje in onze hand zaten we achterin voor een aardige rit door de stad. Oma Diana vermaakte zich met haar spelletje op de tablet, terwijl de kleinkinderen het grappig vonden om me te tikken of tegen me aan te blazen. Naarmate we dichterbij onze bestemming kwamen, werd het drukker op de weg. Het viel me daarnaast op dat de Koreaanse Lottemart ook de oversteek naar Indonesië had gemaakt. Susan parkeerde de jeep in de parkeergarage van de Mall of Indonesia, een groot winkelcentrum dat vele malen moderner was dan de eerder bezochte Mangga Dua. In het weekend bezocht de familie wel vaker één van de vele winkelcentra in de stad, maar ook deze rustigere vrije vrijdagmiddag was uitermate geschikt. Het winkelcentrum had diverse verdiepingen met lange en kronkelende gangen, elk gevuld met een uitgebreid scala van moderne winkels. De kinderen waren erg enthousiast en renden in het rond, of vonden het soms fijner om onze handen vast te houden. Uitgerekend voor een winkel met Blackberry-telefoons haalde elk familielid zijn/haar Blackberry tevoorschijn -dit merk is erg populair en daarom had elk lid er een, waarbij de kinderen er eentje deelden- en werden er foto's gemaakt van mij en de kinderen.

Bij de food court bevonden zich allemaal kraampjes met de meest uiteenlopende Indonesische en westerse hapjes en even later probeerden we er enkele uit. Het doerianijs vond ik, zoals ik al had gedacht, niet lekker, maar Janto smulde ervan. We liepen nog enige tijd rond, bekeken enkele winkels en gingen vervolgens naar het plein buiten. Deze maand was een speciale maand, aangezien er allemaal tafels en stoelen waren neergezet, alsmede vele eetkraampjes, palmbomen en een podium, met een nagemaakt gouverneurskantoor op de achtergrond. We wisselden Indonesische roepia's in voor coupons in de vorm van (papieren) guldens van De Javasche Bank, het betaalmiddel van het Oude Batavia, dat hier werd nagebootst. Van dit geld konden we bij de kraampjes eten en drinken kopen. We kozen van alles en nog wat uit en deelden dit aan een tafeltje met elkaar, zodat we allemaal konden proeven van de saté, tempé, nasi, lontong en ijs met jelly. De klappertaart, wat het ook mocht zijn, lieten we links liggen. Toen het nog licht was, klonken er Nederlandstalige liedjes op de achtergrond, maar ik herkende er geen een van. Janto zei dat dit waarschijnlijk Molukse liederen waren. Na de schemer begon er op het podium echter een groep muzikanten te spelen en lieten ze authentieke Indonesische klanken door de speakers schallen. We waren allemaal ondertussen behoorlijk moe en gingen door het winkelcentrum terug richting de garage. Onderweg maakten we nog een korte stop bij de supermarkt, waar Diana enkele inkopen wilde doen. Toen ook ik nog iets kleins wilde kopen, stond ze er op dat voor mij te betalen en wist ik haar met veel moeite te overtuigen dat ik dat zelf ook wel kon doen. De familie was te vriendelijk en gaf me veel meer dan ik ooit had gedacht. Door het donker reden we terug naar huis, waarbij de kinderen vrolijk met hun opa liedjes begonnen te zingen. Terug in huis speelde ik met de kinderen nog een pinguïnspelletje op m'n netbook, waarna het toch echt tijd was om te gaan slapen.

Tip van de dag: koop niet al te veel krokante snacks bij eenvoudige eetkraampjes op straat, aangezien er weleens plastic in kan zitten dat er met opzet bij is gefrituurd om het geheel knapperiger te maken.

Opvallend feitje: bij een toko denken wij direct aan een klein zaakje waar je Indonesisch eten kunt kopen. Het woord ‘toko' betekent echter gewoon ‘winkel' en in een winkelstraat hier vind je daarom talloze toko's, maar dan ook met kleding, schoenen, sieraden, etc.

Dag 84: Het mooie minipark
Zaterdag 2 juni 2012

Na het gebruikelijke ochtendritueel -ja, dat is dubbelzinnig bedoeld- kreeg ik in de keuken een ontbijtje met gebakken tahoe en tempé, en rijst dat gestoomd was met gember, waardoor er een iets smaakvollere maaltijd uit de pan tevoorschijn kwam. Om 9 uur verlieten we het huis, want er stond opnieuw een leuk uitje op het programma. Opa en oma bleven echter thuis, omdat Janto moest werken en Diana de hele dag in de keuken wilde gaan staan voor een bijzondere maaltijd in de avond. De buurman was opnieuw ingeschakeld en hij reed ons in pakweg een uur naar een plek buiten de stad. Hier bevond zich Taman Mini Indonesia Tigah (letterlijk: park mini Indonesië mooi), een park van zo'n 100 hectare groot waarin Indonesië in het klein was nagebouwd, maar dan niet als Madurodam. In plaats daarvan waren er exemplaren van traditionele huizen en gebouwen uit het hele land te vinden en deze waren allemaal opengesteld voor het publiek. Elk huis bevatte dan gebruiksvoorwerpen uit die regio, evenals kleding, informatie en meubilair. Met de auto reden we het park in, aangezien het hele park wegen had waar auto's, motors en fietsen gewoon overheen konden rijden. Aan de ene kant was dat vervelend als je gewoon rond wilde lopen, maar aan de andere kant was dat ook handig, aangezien je de auto op vele plekken kon parkeren en zo eenvoudig van huis naar huis kon gaan. Dit deden wij dan ook, aangezien we niet alle huizen wilden zien. Dit waren er namelijk net iets te veel om continu interessant te blijven. Ook zou dit te vermoeiend zijn voor de kleine kinderen. Wel bekeken we enkele huizen, welke allemaal zeer verschillend waren qua stijl, vorm en kleurgebruik. Zo zagen we gebouwen met tempelachtige vormen die me aan Laos deden denken, houten hutjes op hele hoge palen, de longhouses die ik in Borneo wellicht nog zal zien, huizen met puntvormige daken en modernere kleurrijke stenen huizen. Hier en daar werd muziek gedraaid -uiteraard van de bijbehorende regio- of stond een bandje te spelen.

Naast de eerder genoemde transportmogelijkheden reed er ook een treintje door het park, net als een monorail. Een leukere optie was echter de kabelbaan, waarvoor wij hadden gekozen. Verspreid over twee cabines maakten we een trip van de ene kant van het park naar de andere, om vervolgens terug te keren. Niet alleen hadden we een uitzicht over enkele huizen, maar ook over het grote meer in het midden van het park, waarin de hele Indonesische archipel in de vorm van kleinere groene eilandjes aanwezig was, inclusief enkele van de grote vulkanen. Lunchen deden we hierna in een paviljoentje uit Sulawesi, waarbij we op de grond met onze handen de meegebrachte rijst, kip, tahoe en tempé opaten. Meerdere bezoekers hadden deze plek, met veel groen, enkele boompjes, beelden en huisjes, uitgezocht om te relaxen. Veel buitenlandse toeristen waren er niet, dus werd ik, zoals wel vaker het geval is, meerdere keren nagestaard. Twee moslima's wilden zelfs met me op de foto, dus wie was ik om ‘nee' te zeggen? Na de lunch keken we nog enige tijd rond bij een paar huisjes en zagen we tevens schaalmodellen van de bekende tempels Borobudur en Prambanan, welke ik later deze reis zal gaan bezoeken. Met de auto reden we langs vele verschillende musea terug naar de ingang van het park, waar we op het parkeerterrein een grote fiets voor vier personen (niet met vier man achter elkaar, maar twee-twee) huurden. De kinderen wilden dit namelijk zo graag. Met Michelle in het bakje op de voorkant scheurden we even later tussen de auto's door een deel van het park, voor een erg vermakelijk tochtje waar we alle vijf met volle teugen van genoten. De ketting vloog er een keer vanaf, maar deze wist ik redelijk snel weer te bevestigen. Eenmaal terug bij de parkeerplaats verruilden we de fiets voor de jeep en verlieten we het park.

Op de tolweg naar Jakarta was het ontzettend druk, waarbij het een chaos was van auto's die langs elkaar heen probeerden te manoeuvreren. Na een lange en vermoeiende tocht kwamen we in de binnenstad aan waar ook een file stond, mede veroorzaakt door de vele motobikes. We zijn hier gestopt bij een restaurant om een hapje te eten. Na gado-gado (gemixte groente met pindasaus), risolles (soort loempia), nog twee gefrituurde snacks en wat te drinken, verlieten we het restaurant en keerden we huiswaarts. Hier hebben we goed uitgerust en heb ik al mijn gemaakte foto's overgezet op de laptop van Janto, zodat ook de familie een mooie verzameling herinneringen overhoudt aan deze paar dagen. Nadat ik Michelle blij had gemaakt met een eigen versie van het pinguïnspelletje van gisteren op haar laptop en we deze nog even hadden gespeeld, zijn we met enkele schalen eten vertrokken naar enkele familieleden een paar straten verderop. Deze avond was er namelijk een grote familiebijeenkomst georganiseerd, waarbij familie uit Indonesië zich hier had verzameld. Zelfs enkele familieleden die nu in Amerika en Australië woonden, waren voor de gelegenheid overgevlogen. Het was een drukke bedoeling in het huis en vanzelfsprekend stonden er tijdens de avond twee dingen centraal: verhalen uitwisselen en eten. Iedereen had iets eetbaars meegenomen, dus de tafels stonden afgeladen met allerlei verschillende gerechten, hapjes en toetjes. Het werd dus een vrolijk feestmaal met gezellige mensen. Mensen hadden zich verspreid over diverse kamers en ik maakte een praatje met enkele verre familieleden die het Engels meester waren. De jongere kinderen vermaakten zichzelf wel in een andere kamer met spelletjes en een tv.

Halverwege de avond verlieten we het feest en gingen we terug naar huis. Het was voor iedereen immers een lange dag geweest. In de woonkamer hingen we enige tijd rond en genoten we voor de laatste maal van ons samenzijn. Het was namelijk mijn laatste avond hier en morgen zal ik vroeg op moeten staan om de minibus te pakken naar mijn volgende bestemming. De afgelopen dagen heb ik het in ieder geval ontzettend naar m'n zin gehad. Het was harstikke leuk om voor de eerste keer in m'n leven kennis te maken met enkele familieleden in Indonesië. Ook de familie vond het geweldig dat ik de eerste persoon was van mijn generatie die hen opzocht en ze keken nu al uit om meer Nederlandse familieleden op bezoek te zien komen. Wie weet zie ik hen ook nog wel eens terug, misschien hier in Indonesië, maar misschien ook in Nederland, als ze de gelegenheid hebben om ons op te zoeken. Ik ben Janto, Diana, Susan, Mimi, Mikael en Michelle in ieder geval heel erg dankbaar dat ik bij hen heb mogen verblijven en dat ze me een uitgebreide tour door Jakarta hebben gegeven. Zonder hen was mijn verblijf in Jakarta -en mijn eerste aanraking met Indonesië- ongetwijfeld totaal anders (waaronder moeilijker) geweest. En dat zal ongetwijfeld hetzelfde gaan zijn voor mijn verblijf in Bandung, maar dat is voor de volgende keer!

Tip van de dag: in Indonesië rijdt men weer links, dus het is even opletten aan welke kant van de weg je gaat fietsen.

Opvallend feitje: de prijs voor de kabelbaan in Taman Mini was hoger dan de toegangsprijs van het hele park.